ဟမ်းဘတ်၊ ဘာလင်နှင့် ဖရန့်ဖတ်မြို့တို့တွင် အစ္စလာမ့်စင်တာများ ပိတ်သိမ်းခြင်း နှင့်ပတ်သက်ပြီး မဂျ်မအ်အေ ဂျဟာနီ အဲဟ်လေ့ဘိုက် (သ) (အ.စ) ၏ အရေးကြီးသော ကြေညာချက်

အဲဟ်လေ့ဘိုက်(သ) (အလိုင်ဟေမွစ်စလာမ်) သတင်းဌာန ၊ အဗ်နာ

ဂျာမနီအာဏာပိုင်များက ဟမ်းဘတ်၊ ဘာလင်နှင့် ဖရန့်ဖတ်မြို့များရှိ အစ္စလာမ့် စင်တာများကို ပိတ်ပစ်ရန် ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ပြီးနောက်  မဂျ်မအ်အေ ဂျဟာနီ အဲဟ်လေ့ဘိုက် (သ) (အ.စ) မှ တုံ့ပြန်ခဲ့ပြီး ယင်း လုပ်ရပ်ကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ရှုတ်ချခဲ့ပါတယ်။

မဂျ်မအ်အေ ဂျဟာနီ အဲဟ်လေ့ဘိုက် (သ) (အ.စ) ၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် မဂျ်မအ် ဘက်မှ  ပြင်းထန်သော ကန့်ကွက်မှုနှင့် စိုးရိမ်မှုကို တင်ပြပြီး ဂျာမန်နိုင်ငံသားများ နှင့် အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်များ၏ ဘာသာရေး၊ လူမှုရေးနှင့် တရားဥပဒေဆိုင်ရာ အခွင့်အရေးများကို ပြတ်ပြတ်သားသား ချိုးဖောက်ခြင်းအား ပြင်းပြင်းထန်ထန် သတိပေးထားပါတယ်။

ဂျာမန်ရဲတပ်ဖွဲ့၏ မကြာသေးမီက လုပ်ဆောင်မှုသည် လူ့အခွင့်အရေးနှင့် လွတ်လပ်ခွင့်များကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ချိုးဖေါက်ခဲ့သည့် ဥပမာများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်ပြီး လွတ်လပ်စွာကိုးကွယ်ယုံကြည်မှု၊ လွတ်လပ်စွာပြောဆိုခွင့်နှင့် လွတ်လပ်စွာစုဝေးခွင့်၊ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေးကြေညာစာတမ်း၊ ပဋိညာဉ်စာတမ်း ကုလသမဂ္ဂ၊ နိုင်ငံသားနှင့် နိုင်ငံရေးအခွင့်အရေးဆိုင်ရာ နိုင်ငံတကာ ကွန်ဗင်းရှင်း၊ ကုလသမဂ္ဂ၏ ထောင်စုနှစ် ကြေငြာစာတမ်းနှင့် အခြားလူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ စာရွက်စာတမ်းများနှင့် ဂျာမန်ဥပဒေနှင့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ သည် ၎င်းတို့အား အသိအမှတ်ပြုထားကြောင်း ဖြစ်ပါတယ်။

မဂျ်မအ်အေ ဂျဟာနီ အဲဟ်လေ့ဘိုက် (သ) (အ.စ) ၏ ထုတ်ပြန်ချက်၏စာသားမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။

بسم الله الرحمن الرحیم

 

ဟမ်းဘတ်မြို့ရှိ အစ္စလာမ့်စင်တာ နှင့် မစ်ဂျစ်ဒ် ဒေ အေမာမ် အလီ (အ.စ)  အပါအဝင် မွတ်စလင်မ် ဘာသာဝင်များ၏ ဘာသာရေးနှင့် မြင့်မြတ်သောနေရာများကို တိုက်ခိုက်ရာတွင် ဂျာမနီအထူးရဲ တပ်ဖွဲ့များ၏ လူ့အခွင့်အရေး ဆန့်ကျင်ဆောင်ရွက်မှုသည် မွတ်စလင်မ်များအားလုံး ၊ လွတ်လပ်ရေး တိုက်ပွဲဝင်သူများ နှင့် ကမ္ဘာတဝှမ်းလုံး ရှိ လူ့အခွင့်အရေးကို စိတ်ဝင်စားသူများ အတွက် ဝမ်းနည်း ကြေကွဲစရာ နှင့် ပြင်းထန်သည့် သက်ရောက်မှုဖြစ်စေခဲ့ပါသည်။

မဂျ်မအ်အေ ဂျဟာနီ အဲဟ်လေ့ဘိုက် (သ) (အ.စ) အဖွဲ့ အစည်း သည် အစိုးရ အဖွဲ့ မဟုတ်သည့် အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုအနေဖြင့် ဘာသာရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ နယ်ပယ်များတွင် နိုင်ငံတကာ အတွက် ဆောင်ရွက်နေသည့် အဖွဲ့ အစည်း ဖြစ်ပါသည်။ အစ္စလမ်ဘာသာ၏ လူသားဝါဒဆိုင်ရာ သွန်သင်ချက်များနှင့်  အဲဟ်လေ့ဘိုက် (သ) (အ.စ) ဆိုင်ရာ သိရှိနားလည် ခြင်း အသိပညာနှင့် အသိအမြင်များ တိုးပွားလာစေရန် ဆောင်ရွက်နေပါသည်။ ဘာသာရေးလွတ်လပ်ခွင့်နဲ့ အခြေခံလူ့အခွင့်အရေးတွေကို ဆန့်ကျင်တဲ့ ဤ လုပ်ရပ်ကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ရှုတ်ချပြီး ဂျာမန်အာဏာပိုင်တွေကို အဖြေပေးရန် နှင့် မတ်စ်ဂျစ်ဒ်များ ဘာသာရေး စင်တာများ ကို ပုံမှန်လှုပ်ရှားမှုတွေ ပြန်လုပ်ဖို့ တောင်းဆိုခဲ့ပါသည်။

ဟမ်းဘတ်မြို့ရှိ အစ္စလာမ့်စင်တာ အေမာမ် အလီ (အ.စ) သည် နှစ်ပေါင်း 60 ကျော် လှုပ်ရှားမှုဖြင့် ဂျာမနီနိုင်ငံရှိ အရေးကြီးဆုံး ဘာသာရေး၊ ပညာရေး နှင့် ယဉ်ကျေးမှုစင်တာများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ ဘာသာရေးနှင့် အစ္စလာမ့်မိတ်ဆက်ခြင်းနယ်ပယ်တွင် အရည်အချင်းပြည့်မီသော ဝန်ဆောင်မှုများကို ပံ့ပိုးပေးသည့်  ဂျာမနီနိုင်ငံ၏  ဆင်ခြင်တုံတရား၊ နာမ်ပိုင်းဆိုင်ရာ၊ စည်းလုံးညီညွတ်မှုနှင့် လူမှုရေး ငြိမ်းချမ်းမှုကို အခြေခံသည့် သွန်သင်ချက်များသည် လူများအကြား ငြိမ်းချမ်းရေး၊ ဆွေးနွေးမှုနှင့် ငြိမ်းချမ်းစွာ အတူယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေးကို မြှင့်တင်ပေးပြီး အစွန်းရောက်ဝါဒ၊ သဘော ထားကွဲလွဲမှုနှင့် အကြမ်းဖက်မှုတို့ကို ဆန့်ကျင်ခြင်းတို့ကို ပြုလုပ်ပါသည်။

အဆိုပါစင်တာ သည် နှောင်းပိုင်း တွင် ဟောင်ဇေလ်အေလ်မီယေ နှင့် မရ်ဂျာသက္က်လီးဒ်တော်များ ပမာအားဖြင့် အာယာသွလ္လာဟ် အလ်အွဇ်မာ  အလ်အွဇ်မာ ဆယက်ဒ် ဟိုစိုင်းန် ဘရူဂျိုရ်ဒီ  ၏ ပံ့ပိုးမှုဖြင့် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။ ပြီးနောက် အိုလမာ နှင့် အရေးပါ အရာရောက်သည် ပုဂ္ဂိုလ်ကြီးများ၏  စီမံခန့်ခွဲခြင်းဖြင့်လည်ပတ်ခဲ့ပါသည်။ လူမှုရေး၊ သိပ္ပံနှင့် ပညာရေးဆိုင်ရာ ဆက်ဆံရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုနှင့် ဂျာမနီနှင့် ဥရောပရှိ အခြား ဘာသာရေးဌာနများနှင့် အပြုသဘောဆောင်သော အပြန်အလှန်ဆက်ဆံရေးကို ထူထောင်ပြီး ဘာသာတရား၊ ယဉ်ကျေးမှုနှင့် ယဉ်ကျေးမှုများအကြား အပြန်အလှန်နားလည်မှုနှင့် ယဉ်ကျေးမှုများအကြား အပြန်အလှန် နားလည်မှုနှင့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုနယ်ပယ်များကို အားကောင်းခိုင်မာစေရေးနှင့် ထိရောက်သော ခြေလှမ်းများ လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါသည်။

အစွန်းရောက်ဝါဒကို အဟန့်အတားဖြစ်စေသည့် ဘာသာရေးဆိုင်ရာ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုနှင့် ဘာသာရေး ပဋိပက္ခများ ကို ဆန့်ကျင်သည့် စင်တာတွင် အစွန်းရောက်ဝါဒကို မြှင့်တင်နေသည်ဟု စွပ်စွဲထားပါသည်။၎င်းသည် လုံးဝ အခြေအမြစ်မရှိသည့်အပြင် တရားဥပဒေနှင့် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုရှုထောင့်မှ ပယ်ချပြီး ငြိမ်းချမ်း သည့် ချဉ်းကပ်မှုများကို အားပေးသည့် ဤ ကဲ့သို့သော ဥပဒေဦးတည်သည့် စင်တာကို ပိတ်ပစ်ခြင်းသည် ဂျာမနီရှိ ဘာသာရေးနောက်လိုက်များ၏ လူမှုရေးစည်းလုံးညီညွတ်မှုနှင့် အတူ ယှဉ်တွဲ နေထိုင်မှုအပေါ် အပျက်သဘောဆောင်သော သက်ရောက်မှုများ ရှိလာမည်ဖြစ်ပါသည်။ ထို့အပြင် ထုတ်ပြန်သည့် စီရင်ချက်သည် တရားမျှတသော တရားစီရင်ပိုင်ခွင့်၊ အယူခံဝင်နိုင်ခြေနှင့် လူမှုရေးနှင့် ဥပဒေ ရေးရာ လုံခြုံမှု ခံစားခွင့်တို့နှင့် ကွဲလွဲနေပါသည်။

မဂျ်မအ်အေ ဂျဟာနီ အဲဟ်လေ့ဘိုက် (သ) (အ.စ)  အနေဖြင့် ဤ အတွက်  ပြင်းထန်သော ကန့်ကွက်မှု နှင့် စိုးရိမ်မှုကို ကြေငြာနေစဉ်တွင် ဂျာမနီနိုင်ငံသားများနှင့် မွတ်စလင်မ် များနှင့် ရှီအဟ် များ၏ ဘာသာရေး၊ လူမှုရေးနှင့် ဥပဒေဆိုင်ရာ အခွင့်အရေးများကို သိသာထင်ရှားစွာ ချိုးဖောက်ခြင်းအား ပြင်းထန်စွာ သတိပေးထား ပါသည်။ ပြီးနောက် ဂျာမန်ရဲတပ်ဖွဲ့၏ မကြာသေးမီက လုပ်ဆောင်မှုများသည် လွတ်လပ် စွာကိုးကွယ် ယုံကြည်မှု၊ လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်ခွင့်နှင့် လွတ်လပ်စွာစုဝေးခွင့်စသည့် လူ့အခွင့်အရေးနှင့် လွတ်လပ် ခွင့်များကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ချိုးဖောက်မှုများ၏ ရှင်းလင်းသော ဥပမာများဖြစ် သည်ဟုဆို ထားပါ သည်။ ဤအခွင့်အရေးများ ကို လူ့အခွင့်အရေးကြေညာစာတမ်း၊ ကုလသမဂ္ဂပဋိညာဉ်စာတမ်း၊ နိုင်ငံသားနှင့် နိုင်ငံရေးအခွင့်အရေးဆိုင်ရာ နိုင်ငံတကာသဘောတူစာချုပ်၊ ကုလသမဂ္ဂ ထောင်စုနှစ်ကြေငြာစာတမ်းနှင့် အခြား လူ့အခွင့် အရေးစာရွက်စာတမ်းများနှင့် ဂျာမန်ဥပဒေနှင့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ အပါအဝင် နိုင်ငံတကာ သဘော တူစာချုပ်များနှင့် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ စာရွက်စာတမ်းများနှင့် စည်းမျဉ်းများ မှ  အသိ အမှတ်ပြုထား ပါသည်။

 

မဂျ်မအ်အေ ဂျဟာနီ အဲဟ်လေ့ဘိုက် (သ) (အ.စ)  မှ ဂျာမနီအစိုးရအား ထိုနိုင်ငံအတွင်း လူ့အခွင့်အရေး လေးစားလိုက်နာခြင်း၏ ရှည်လျားသော သမိုင်းကြောင်းကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားကာ ဤတရားမ၀င် လုပ်ရပ်များကို ဆက်လက်တားဆီးရန် တောင်းဆိုထားပါသည်။

အထူးသဖြင့် ဟမ်းဘတ်၊ ဘာလင်နှင့် ဖရန့်ဖတ်မြို့မှ ဗလီများနှင့် အစ္စလာမ့်စင်တာများ၏ ဂုဏ်သိက္ခာနှင့် လှုပ်ရှားမှုများကို ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းခြင်းအပြင် ဗလီများကိုပိတ်ရန်၊ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် ဝိညာဉ်ရေးဆိုင်ရာ ဆုံးရှုံးမှုများအတွက် လျော်ကြေးပေးခြင်းအပြင် ဘာသာရေးစင်တာများ၏ လှုပ်ရှားမှုများကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင်ခြင်း၊ ဘာလင်အစ္စလာမ့်စင်တာ၏ ရှေ့ဆောင် အေမာမ် နှင့် ဒါရိုက်တာ တို့ကို သိက္ခာမဲ့အောင် ပြုခြင်း ၊ ပုတ်ခတ်ခြင်းနှင့် ကဲ့ရဲ့ရှုံ့ချခြင်းတို့အပြင် ဤတရားမဝင်လုပ်ရပ်များကို ထပ်ခါတလဲလဲ တားဆီးရန်၊ လှုံ့ဆော်မှုနှင့် အကြမ်းဖက်မှုတို့ကို မြှင့်တင်ပေးမည့် အစ္စလာမ်ကြောက်ရောဂါကို မြှင့်တင်ပေးခဲ့ပါ သည်။ ဥရောပ နှင့် ကမ္ဘာ ပေါ်တွင် အစ္စလာမ်ကြောက်မုန်းတီးရေး အားပေးမြှင့်တင်သည့် အလွဲသုံးစားမှုများနှင့် ၎င်း၏ လျော်ကြေး ငွေများသည် ကမ္ဘာတွင် မလွှဲမရှောင်သာ ဖြစ်လာမည်ဖြစ်ပြီး၊ နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးများကို အလေးထားကာ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုနှင့် အစ္စလာမ်မုန်းတီးရေး တို့ကို ရှုတ်ချကာ အစွန်းရောက်ဝါဒနှင့် အကြမ်းဖက်မှုများကို အလွဲသုံးစားမှုများကို တားဆီးမည်ဖြစ်ပါ သည်။ ပါလက်စတိုင်း အမျိုးသမီးများနှင့် ကလေးသူငယ်များအပေါ် ဇီယွန်ဝါဒီအစိုးရ၏ ရာဇ၀တ်မှုများကို ကမ္ဘာက မျက်မြင်တွေ့နေရသည့် လက်ရှိအခြေအနေတွင် အုပ်စုများနှင့် မွတ်စလင်များ အပေါ် တိုက်ခိုက်မှုများ တိုးလာပြီး အခြားတစ်ဖက်တွင်  လူထု၏ သဘောထားထောက်ခံမှုကို ဆွဲဆောင်လျက်ရှိပါသည်။ ပါလက်စတိုင်းမှ ဖိနှိပ်ခံပြည်သူများအတွက် ဥရောပနှင့် ဂျာမနီအပါအဝင် ကမ္ဘာသည် ငြိမ်းချမ်းရေး၊ လုံခြုံရေး၊ ငြိမ်းချမ်းရေး၊ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရေးနှင့် အတူယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေးတို့အတွက် နှစ်ဆ အရေးကြီးလာသည်။ ပါလက်စတိုင်းမှ ဖိနှိပ်ခံပြည်သူများအတွက် နှင့်  ဥရောပနှင့် ဂျာမနီအပါအဝင် ကမ္ဘာသည် ငြိမ်းချမ်းရေး၊ လုံခြုံရေး၊ ငြိမ်းချမ်းရေး၊ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရေးနှင့် အတူယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေးတို့အတွက် နှစ်ဆ အရေးကြီးလာပြီး ဖြစ်ပါသည်။

ဂျာမန်ရဲများနှင့် ဒေသဆိုင်ရာနှင့် ဗဟိုအစိုးရအာဏာပိုင်များ၏ ကြမ်းတမ်းသော လုပ်ရပ်များ၊ မတရား စစ်ဆေးခြင်း၊ တရားမ၀င် ဖမ်းဆီးခြင်းနှင့် ပြည်နှင်ဒဏ်ပေးခြင်းများ၊ တရားဝင်နှင့် တရားဝင် မှတ်ပုံ တင်ထား သည့် ရှီအဟ် အသင်းများနှင့် ဗလီများနှင့် အစ္စလာမ့်စင်တာများနှင့် ဥပဒေဘောင် အတွင်းမှ လုပ်ဆောင် နေပါသည်။ ဂျာမနီတွင် နေထိုင်နေကြသည့် မွတ်စလင်မ်များ နှင့် ရှီအဟ်များ အခြေခံအခွင့်အရေးများနှင့် လူမှုရေးနှင့် တရားစီရင်ရေးဆိုင်ရာ လုံခြုံရေးကို ဆုံးရှုံးခြင်း၏ အထင်ရှားဆုံး ဥပမာများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်ပါ သည်။

မဂျ်မအ်အေ ဂျဟာနီ အဲဟ်လေ့ဘိုက် (သ) (အ.စ)  သည် အဆိုပါ လုပ်ရပ်များ၏ သတင်းကို ထုတ်ပြန်ပြီးနောက် ဤဖြစ်ရပ်ကို ရှုတ်ချသည့် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြမှုများ အများအပြားကို လက်ခံရရှိခဲ့ပါသည်။ ဂျာမနီမှာနေထိုင်တဲ့  မွတ်စလင်မ်များ ကို ငြိမ်းချမ်းရေး နှင့် ဥပဒေကို လိုက်နာဖို့ မိမိအနေဖြင့် တောင်းဆိုနေချိန်မှာ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ  မွတ်စလင်မ်များ ၊ အိုလမာ ၊ ‌ခေတ်ညာရှင်များ ၊ တက္ကသိုလ်ပါမောက္ခများ နှင့် တခြား ဘာသာ တရား များ၏ ဘာသာရေးခေါင်းဆောင်တွေအားလုံးကို တောင်းဆိုရန် မေတ္တာရပ်ခံ ခဲ့ပါသည်။

တရားဥပဒေ နှင့် တရားရေးဆိုင်ရာ ဆောင်ရွက်မှုများဖြင့် ဂျာမနီနှင့် မွတ်စလင်မ်လူမျိုးကြီးများ၏ အခွင့် အရေးများ ကို ကာကွယ်ရန် နှင့် ထိုနိုင်ငံ၏ ပြည်သူများ၏ အရေးပါသော အစိတ်အပိုင်းကို ၎င်းတို့၏ ခွဲမထွက်နိုင် သော လူသား၊ ဘာသာရေးနှင့် လူမှုရေးဆိုင်ရာ အခွင့်အရေးများထံမှ ဆုံးရှုံးခြင်းမှ ကာကွယ်ရန် ကြိုးပမ်းသင့်ပါ သည်။

မဂျ်မအ်အေ ဂျဟာနီ အဲဟ်လေ့ဘိုက် (သ) (အ.စ)  အနေဖြင့်  ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လူမှုရေး စည်းလုံးညီညွတ်မှုကို ထိန်းသိမ်းရန်နှင့် နိုင်ငံသားများနှင့် လူနည်းစုများ၏ အခွင့်အရေးများကို ကာကွယ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း ဂျာမန် အာဏာပိုင် များထံ ထပ်မံ မေတ္တာရပ်ခံ အပ်ပါသည်။ ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီ၏ လူ့အခွင့် အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီး အပါအဝင် နိုင်ငံတကာ အာဏာပိုင်များ သည် လက်ရှိ ကျင့်သုံးနေသည့် ကျင့်ထုံး များကို ပြောင်းလဲရန်နှင့် ဂျာမနီ အပါအဝင် မွတ်စလင်မ် များ၏ အခွင့်အရေးများကို ကာကွယ်ရန် ချက်ခြင်း အရေးယူရန် မျှော်လင့်ထားပါ သည်။

မဂျ်မအ်အေ ဂျဟာနီ အဲဟ်လေ့ဘိုက် (သ) (အ.စ)

ဇူလိုင် လ ခရစ် သက္ကရာဇ် ၂၀၂၄ ခုနှစ်

.......................................................

END / 251